Aanbevelingen

Werken aan een menswaardig inkomen?! Samen kunnen we er wat aan doen... 

Aanbevelingen - Werken aan een menswaardig inkomen voor iedereen

Het aantal mensen in armoede in Geraardsbergen blijft heel hoog. Dat merken we op het terrein en je ziet het ook in de cijfers. En de impact van de coronapandemie is daar nog eens bovenop gekomen.

Dit jaar willen we op de Werelddag van verzet tegen armoede specifiek aandacht vragen voor het recht op een menswaardig inkomen. De laagste uitkeringen en lonen liggen te laag om menswaardig van te leven. En bovendien wordt steeds moeilijker voor mensen om te krijgen waar ze eigenlijk recht op hebben. De voorwaarden voor bepaalde uitkeringen zijn zo verstrengd dat steeds meer mensen rechten verliezen. Mensen moeten allerlei moeilijke procedures doorlopen.

We klagen dit aan, maar ook de vooroordelen over mensen in armoede die daarachter zitten. Ze worden gezien als onwillig, profiteurs, zelf schuldig aan hun situatie. Elders op deze site kan je lezen over de vooroordelen waar mensen in armoede mee te maken krijgen. Uit de getuigenissen blijkt dat deze vooroordelen niet kloppen. Wat ons ook treft is hoeveel kracht en volharding deze mensen hebben. Hoe zij steeds blijven doorzetten om het beste te maken van hun situatie. Ondanks de vooroordelen en de vele drempels die ze ervaren. Ondanks het feit dat de lat voor hen hoger ligt.

Er moeten daarvoor maatregelen genomen worden door de federale en Vlaamse overheid. De laagste uitkeringen (leefloon, invaliditeit, pensioen) en de laagste lonen moeten verhoogd worden. Rechten dienen zo veel mogelijk automatisch toegekend te worden. OCMW’s moeten meer middelen krijgen om aanvullende steun te kunnen geven. Het groeipakket (nieuwe kinderbijslag) moet sterker inzetten op armoedebestrijding.

Tegelijk kan er ook lokaal heel wat gebeuren. We formuleren hier aanbevelingen voor dienstverleners of hulpverleners en voor iedereen als medemens. Aan het lokale bestuur is het om hier de voorwaarden voor te scheppen. 

 

Benader mensen respectvol en betrek hen bij wat je voor hen doet.

• Benader mensen respectvol, zonder vooroordelen. Leven in armoede is geen keuze. Heb oog voor de omstandigheden waar mensen in moeten leven, de drempels die ze ervaren en voor de structurele oorzaken van hun situatie.
• Neem geen beslissingen boven iemands hoofd, maar ondersteun de persoon om de best mogelijke beslissing te nemen. Luister naar de noden van de persoon op dat moment. Vertrek van de doelen en het toekomstbeeld van de persoon zelf. Geef zoveel mogelijk ruimte voor eigen keuze. Versterk de zelfredzaamheid en ondersteun waar nodig.
• Betrek mensen die in armoede leven bij het beleid dat je voert, de maatregelen die je neemt of de manier waarop je hulp biedt.

Zorg ervoor dat mensen een inkomen hebben naar behoefte en zet in op het vermijden van schulden.

• Het bedrag van het wekelijks leefgeld voor de dagdagelijkse uitgaven moet voldoende zijn om menswaardig en gezond mee te leven. Het moet rekening houden met de reële behoeften en kosten. Iemand voor een kortere of langere periode zonder middelen zetten, is mensonwaardig en zorgt ervoor dat men dieper in de problemen komt.
• Vermijd zoveel mogelijk dat er extra schulden bijkomen. Zet geen incassobureaus in om onbetaalde facturen op te vorderen, maar ga in gesprek, zoek naar alternatieven en wijs de weg naar hulp. Zet geen deurwaarders in, die zorgen voor extra schulden. Maar doe beroep op diensten die kunnen ondersteunen bij budgetbeheer. Het moet mogelijk worden om budgetbegeleiding te bieden vóór dat de schulden zich opgestapeld hebben.
• Door tijdelijke steun te verlenen in de vorm van voorschotten die mensen renteloos op een haalbare termijn terugbetalen, kan vermeden worden dat mensen in een schuldenspiraal terecht te komen of hun huis te verliezen, omdat ze tijdelijk hun huur of lening of de huurwaarborg voor hun nieuwe huurwoning niet kunnen betalen.
• Mensen met structurele schulden kunnen een collectieve schuldenregeling aanvragen. Informeer hen over hun rechten en plichten en ondersteun hen om inzage en inspraak in hun financiële situatie te behouden.
• De verdere omvorming van de voedselherverdeelwinkel naar een permanent sociaal winkelaanbod, zal de mensen meer variatie bieden en meer keuzevrijheid geven. Op die manier kan de voedselsteun meer aangepast zijn aan de gezinssituatie, gezondheid en voorkeur. Uiteindelijk zou voedselbedeling overbodig moeten worden als mensen voldoende bestaansmiddelen hebben.
• Zorg op korte termijn voor meer kwaliteitsvolle sociale huurwoningen. Huren wordt steeds duurder en mensen houden steeds minder over om van te leven na het betalen van de huur. Treed krachtdadig op tegen huurwoningen in slechte staat, waarin mensen in onveilige en ongezonde omstandigheden moeten leven. Dit heeft ook een preventief effect op gezondheidsproblemen.
• Ook in het onderwijs dienen financiële drempels weggewerkt worden. Iedere school kan maatregelen nemen om de schoolkosten te beperken. Het bestuur kan ondersteunende maatregelen nemen en de scholen ondersteunen om hier een beleid rond te voeren. Hier hebben we vorig jaar actie rond gevoerd.

Ga proactief te werk: wacht niet op vragen, maar stap naar de mensen toe en spoor noden actief op.

• Heel wat mensen weten niet waar zij recht op hebben en waar ze terecht kunnen voor hulp. Zorg ervoor dat mensen kunnen genieten van de maatregelen waar ze recht op hebben (bijvoorbeeld verhoogde tegemoetkoming, huurtoelage, studiebeurs), zonder dat ze er zelf expliciet om vragen. Neem zelf het initiatief om te onderzoeken wat hun rechten zijn en help hen om deze aan te vragen, zodat ze niet verdrinken in een papiermolen. Hoe sneller sociale rechten toegekend worden en uitkeringen uitbetaald worden, hoe kleiner de kans dat inkomensverlies tot (grotere) schulden leidt.
• Werk outreachend: contacteer mensen in kwetsbare situaties actief via huisbezoeken of via buurtgericht werken, om naar hun noden te peilen. Door hen te leren kennen in hun eigen omgeving, krijg je veel sneller zicht op de financiële en andere noden.
• Op die manier is het ook mogelijk om correcte informatie aan kwetsbare doelgroepen te verschaffen, die via de klassieke communicatiekanalen moeilijk bereikt worden. We denken aan dak- en thuislozen, laaggeletterde of anderstalige mensen, psychisch kwetsbare mensen, geïsoleerde en vereenzaamde mensen, mensen zonder papieren, …
• Over het algemeen hebben mensen maar recht op steun of begeleiding op het moment dat ze in de problemen zijn. Door een meer proactieve en toegankelijke steun kan er meer preventief gewerkt worden. Outreachend en buurtgericht werken kan ook bijdragen aan het vermijden van uithuiszettingen, afsluiten van nutsvoorzieningen en beslagleggingen. Op die manier vermeden worden dat mensen in nog moeilijker omstandigheden terecht komen. Tegelijk worden mensen versterkt doordat ze hun situatie zelf in handen kunnen houden en zelf hun budget leren beheren.
• Door strikte voorwaarden is het recht op steun ook een zaak van alles of niets. Wie 50 euro in de maand te veel verdient, heeft plots nergens recht op. Terwijl de financiële situatie weinig verschilt en de noden vaak even hoog zijn. Het zou zinvol zijn met een aantal verschillende niveaus of categorieën te werken voor de mate van ondersteuningsnood. Een voorbeeld: de huishuur neemt heel vaak een enorme hap uit het budget. Mochten er sneller huursubsidies gegeven worden (bijvoorbeeld van zodra meer dan 30% van inkomen naar huur gaat), dan zouden financiële problemen vermeden kunnen worden.

--------------------------------------------------------------------------

Meer over de meerwaarde van outreachend werken, lees je in deze tekst over het jeugdopbouwwerk in Geraardsbergen , van Samuel Vileyn (Uit de Marge).

waarom-investeren-in-jeugdopbouwwerk

We verwijzen ook naar de campagne van het Netwerk tegen Armoede: www.17oktober.be en de voorstellen van Decenniumdoelen, een samenwerkingsverband tussen armoedeorganisaties en sociale bewegingen op www.komafmetarmoede.be.

Specifieke aanbevelingen voor een humane oplossing voor de toenemende schuldenproblematiek, lees je in Uit de schulden. De collectieve schuldenregeling: Knelpunten en oplossingen voor en door mensen in armoede. (BAPN vzw, 2020)