Sociale rechten na de geboorte

Aangifte zwangerschap aan je werkgever

Vanaf het ogenblik dat je zwanger bent, geeft dit best door aan je werkgever. Deze verwittiging kan zowel mondeling als schriftelijk. Het wordt echter aanbevolen dat er een bewijs is dat de werkgever verwittigd is. Daarom gebeurt de verwittiging best via aangetekende brief. Een andere mogelijkheid is het vragen van een ontvangstbewijs van de verwittiging. De laatste 7 weken voor de voorziene bevalling (9 weken indien er meer dan één kind wordt verwacht) moet er een medisch attest met de verwachte datum aan de werkgever doorgegeven worden.

Aanvragen moederschapsrust

Als je zwanger bent of bijna bent bevallen, heb je recht op moederschapsverlof. Het moederschapsverlof bestaat uit twee delen:

  • zwangerschapsverlof voor de geboorte
  • bevallingsrust na de geboorte

Het aantal weken moederschapsverlof hangt af van de tewerkstelling (werkloos, werknemer of zelfstandige). Als je bevalt van een meerling, duurt het moederschapsverlof langer.

Als werknemer heb je recht op 15 weken moederschapsverlof:

  • Voor de geboorte (‘zwangerschapsverlof’): maximaal 6 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
  • Na de geboorte (‘bevallingsrust’ of ‘bevallingsverlof’): minimaal 9 weken (verplicht te nemen).

De bevallingsrust kan verder aangevuld worden met het niet opgenomen zwangerschapsverlof. Je mag niet werken één week voor de voorziene bevallingsdatum tot negen weken na de bevalling.

Als u een meerling verwacht, dan duurt het moederschapsverlof 17 weken, maar dat kan verlengd worden tot 19 weken.

  • Voor de geboorte (zwangerschapsverlof): maximaal 8 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
  • Na de geboorte (bevallingsrust of bevallingsverlof): minimaal 9 weken (verplicht te nemen)

Als zelfstandige heb je recht op 12 weken moederschapsverlof. Ook hier bestaat het moederschapsverlof uit twee delen:

  • Voor de geboorte (‘zwangerschapsverlof’): maximaal 3 weken (waarvan 1 week verplicht te nemen)
  • Na de geboorte (‘bevallingsrust’ of ‘bevallingsverlof’): minimaal 9 weken (waarvan 2 weken verplicht te nemen).

De niet-verplichte weken moet u niet aansluitend opnemen. U mag die naar eigen keuze opnemen vanaf 3 weken voor de bevalling tot 38 weken na de geboorte, in periodes van 7 kalenderdagen. Als zelfstandige kunt u de niet-verplichte weken ook halftijds opnemen.

Als u een meerling verwacht, dan duurt het moederschapsverlof 13 weken.

Aanvragen borstvoedingsverlof

Er kan borstvoedingsverlof opgenomen worden na het bevallingsverlof.

  • Het profylactisch of preventief borstvoedingsverlof

Moeders die borstvoeding geven en blootgesteld zijn aan een beroepsrisico kunnen genieten van betaald borstvoedingsverlof. Hiervoor dient u bij uw arbeidsgeneesheer te gaan die u de nodige documenten kan bezorgen. U vraagt het verlof aan bij uw ziekenfonds. Het ziekenfonds betaalt de uitkering tijdens het borstvoedingsverlof.

  • Individueel toegestaan borstvoedingsverlof

Deze vorm van borstvoedingsverlof wordt individueel toegestaan en is onbetaald.

Het is een gunst van de werkgever of een recht wanneer dit in de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) is opgenomen. U spreekt de duur van het verlof af met uw werkgever of u volgt de bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO).

Door dit systeem blijft u in orde met uw ziekteverzekering.

  • Borstvoedingspauze

Als moeder hebt u recht op een pauze op het werk om borstvoeding te geven of melk af te kolven. Een arbeidsdag van 4 uren geeft recht op een borstvoedingspauze van 30 minuten. Een arbeidsdag van minstens 7u30 geeft recht op 2 borstvoedingspauzes. De werkneemster dient dit 2 maanden vooraf aan haar werkgever te melden. Vanaf de aanvang moet de betrokkene het bewijs leveren dat zij borstvoeding geeft. Dergelijk attest kan men verkrijgen bij een arts of bij de consultatiebureaus van Kind en Gezin. De vergoeding voor de borstvoedingspauzes bedraagt 82 % van het gederfde loon en wordt uitbetaald door de mutualiteit. Federale ambtenaren behouden hun wedde

Aanvragen geboorteverlof voor de partner

Na de bevalling heeft de echtgenoot of partner van de moeder recht op geboorteverlof (of vaderschapsverlof). Als vader hebt u recht op 10 werkdagen vaderschapsverlof.

  • U moet dat verlof opnemen binnen 4 maanden vanaf de dag van de bevalling.
  • Die 10 dagen mogen in één keer of verspreid opgenomen worden.
  • Dezelfde termijn geldt in geval van een meerling.

Tijdens de eerste drie dagen van het vaderschapsverlof krijgt u uw volledige loon van uw werkgever. Tijdens de zeven volgende dagen van het vaderschapsverlof ontvangt u een uitkering van uw ziekenfonds.

Om het vaderschapsverlof aan te vragen moet er een uitreksel van de geboorteakte voorgelegd kunnen worden.

Aanvragen ouderschapsverlof

Beide ouders hebben na de bevalling ook recht op ouderschapsverlof. Op die manier kunnen de ouders tijdelijk minder werken, zodat ze extra aandacht kunnen besteden aan de zorg van hun kinderen. Ouderschapsverlof is een vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking voor ouders die een kind jonger dan 12 jaar hebben. Als uw kind een fysieke of mentale handicap van minstens 66% heeft, is die leeftijdsgrens 21 jaar.Ouderschapsverlof vormt samen met de loopbaanonderbreking voor medische bijstand en met het palliatief verlof de thematische verloven.

Voorwaarden

U kunt ouderschapsverlof nemen voor het kind van wie u ouder bent. U bent dus:

  • de biologische moeder of biologische vader
  • de ouder die het kind erkend heeft
  • de adoptieouder.

Tijdens uw ouderschapsverlof kunt u ofwel:

  • helemaal niet werken gedurende 4 maanden, naar keuze op te splitsen per maand
  • halftijds werken gedurende 8 maanden, naar keuze op te splitsen in perioden van minimaal 2 maanden
  • 4/5 werken gedurende 20 maanden, naar keuze op te splitsen in periodes van 5 maanden.

Uw werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren. Hij kan het wel met maximaal 6 maanden uitstellen, op voorwaarde dat hij daarvoor gegronde redenen kan geven. Vanaf de datum van uw verlofaanvraag tot drie maanden na het einde van uw verlof bent u beschermd tegen ontslag.