De Aziatische hoornaar, niet te verwarren met de Europese hoornaar, is een exotische wespensoort die een sterke bedreiging vormt voor onze inheemse bijen.
De Aziatische hoornaar helemaal wegkrijgen in Oost-Vlaanderen, zal niet meer lukken. Door beheer wordt geprobeerd om lokaal de negatieve gevolgen te verminderen en beperken.
Wesp versus hoornaar
Zowel wespen als hoornaars zijn, in tegenstelling tot bijen en hommels, nauwelijks behaard. Het verschil zit vooral in de grootte. Hoornaars zijn dan ook niets anders dan grote wespen.
De werksters van een wesp zijn tussen de 1 en 1,5 cm groot. Een gemiddeld mannetje (dar) meet 1,5 cm, een wespenkoningin dan weer hooguit 2 cm.
De werksters van een hoornaar zijn echter 1,7 tot 2,4 cm, darren 2,1 tot 2,8 cm en koningin zelfs 3,5 tot 4 cm.
Aziatische versus Europese hoornaar
De ene hoornaar is de andere niet. Zo ziet de Europese hoornaar er gevaarlijk uit, maar is dit een zachtaardig en enorm nuttig dier. De Aziatische hoornaar daarentegen is een echte bedreiging voor onze lokale biodiversiteit. Hij voedt zich met inheemse honingbijen en kan een volledige kast verwoesten.
Zo onderscheid je de twee soorten:
Bij de Aziatische hoornaar:
- is het borststuk zwart
- zijn de poten zwart met opvallende gele uiteinden
- is het gezicht oranje-rood
- zijn de laatste achterlijfsegmenten geel-oranje
De Europese hoornaar heeft:
- veel rood aan de kop en op het borststuk
- opvallende rode poten
- geel op bijna alle achterlijfsegmenten
In tegenstelling tot de Europese hoornaar maakt de Aziatische hoornaar vrijhangende nesten. Die zijn vaak erg groot en hangen hoog in populieren, zomereiken, wilgen... Een nest kan meer dan 1.000 individuen bevatten en is zo aanzienlijk groter dan dat van de Europese hoornaar.
Op de website https://wespennest.vlaanderen vind je een overzichtelijk overzicht met het verschil tussen wespen, hoornaars, bijen, hommels...
Bestrijdingsplicht Aziatische hoornaar
Om de impact op onze inheemse natuur te beperken, bestaat er een bestrijdingsplicht voor de Aziatische hoornaar.
Belangrijk: probeer het nest van een Aziatische hoornaar nooit zelf te vernietigen of het te laten doen door een gewone wespenverdelger. Wanneer de hoornaar zich bedreigt voelt, is hij gevaarlijk voor de mens. Bovendien vereist de verdelging van de Aziatische hoornaars een specifieke aanpak.
Wat te doen?
Wespennest
Hoewel ze niet erg populair zijn, zijn wespen nuttige insecten. Zo halen ze heel wat muggen uit de lucht. Zag je een wespennest maar heb je er geen last van? Laat het gewoon hangen.
Hangt het wespennest echter dicht bij je huis en vormt het een gevaar voor jou (en je gezin)? De brandweer mag nesten verdelgen die in de buurt hangen van mensen en hinder veroorzaken. Contacteer de brandweer via het online e-loket https://zuid-oost.hulpverleningszone.be/pagina/wespenverdelgingen.
Aziatische hoornaar
In Oost-Vlaanderen hebben we volgende afspraken over de verdelging van nesten van Aziatische hoornaars.
- De brandweer mag nesten van Aziatische hoornaars verdelgen die in de buurt hangen van mensen en hinder veroorzaken. Een burger kan zo'n nest melden via het e-loket van de hulpverleningszone. Dit gaat doorgaans om primaire nesten.
- Niet hinderlijke primaire nesten en secundaire nesten van Aziatische hoornaars moeten gemeld worden via de website vespawatch.be. De Provincie Oost-Vlaanderen subsidieert de verdelging van deze nesten vanaf 17 augustus tot 15 november. Het staat daarnaast elke burger ook vrij om een professionele verdelger in te schakelen: https://vespawatch.be/eradicators/.
Primaire en secundaire nesten
De voorbije jaren werd geprobeerd om alle nesten van Aziatische hoornaars te verdelgen. De Aziatische hoornaar is een exotische wespensoort die onze inheemse insectensoorten bedreigt. Ondanks de inspanningen is het duidelijk dat de Aziatische hoornaar gevestigd is. Uitroeien is onmogelijk geworden.
Een Aziatische hoornaar maakt twee soorten nesten: een primair nest in het voorjaar en een secundair nest vanaf augustus. Secundaire nesten hangen meestal op grote hoogte (>10m) en hebben een doormeter van 80cm of meer. Vooral die secundaire nesten zijn belangrijk om te verdelgen. Hoe meer secundaire nesten overleven, hoe meer Aziatische hoornaars er een jaar later zullen zijn. Deze secundaire nesten worden vaak pas zichtbaar als de bladeren van de bomen vallen.
Foto: verschil tussen een primair (links) en een secundair nest (rechts)(bron: M. Segers & Ovillegas)
